Dit weekend was ik bezoeker van het Natural Networking Festival 2010, een geweldig evenement waar honderden mensen in de Drentse bossen bij Elp drie dagen lang netwerken en workshops volgen. De workhops zijn ingedeeld naar thema’s: Brain, Relax, Media, Play & Soul. Ik had al een workshop Leren Hypnotiseren achter de rug en werd aangetrokken door een volgende workshop De Grens van de Verantwoordelijkheid die viel in de categorie Brain. Het zou een filosofische discussie zijn over de vraag hoeveel verantwoordelijkheid een individu heeft binnen een organisatie en hoe je hier als persoon en maatschappij mee om zou kunnen/moeten gaan. Ik realiseer me – terwijl ik dit schrijf – dat ik in eerste instantie geprikkeld werd door het begrip ‘verantwoordelijkheid’, maar me nu pas besef dat in de aankondiging ‘filosofische discussie’ werd genoemd. Hoe had ik dit nu over het hoofd kunnen zien? Ik heb het in het algemeen namelijk niet zo op discussies. Ik zal straks uitleggen waarom.
Het was die zaterdagmiddag prachtig weer. Op het festivalterrein, waar de meest exotische tenten staan, verplaatsten de meeste activiteiten zich vanwege het mooie weer van binnen naar buiten. Zo zat ook de workshopleider voor een tipi te wachten op de komst van zijn deelnemers. Al snel zaten een stuk of 10 mensen in een kring en begon de workshop. Voor ik het in de gaten had lag er een stelling op tafel over wie er nu verantwoordelijk was voor de recente olieramp bij BP in de Golf van Mexico. Ik besefte me hoe gemakkelijk en snel mensen in een discussie over elkaar heen gaan buitelen als het om een heel groot onderwerp gaat waar iedereen een opvatting over heeft. Dat gebeurde hier ook.
Deelnemers begonnen dwars door elkaar dingen te roepen, vragen te stellen aan de anderen waarop ze zelf later ‘het enige juiste antwoord’ bleken te hebben, hetgeen weer heftige reacties bij de anderen opriep. Ik merkte dat ik heel moe werd van het over-en-weer geargumenteer zonder dat wie dan ook leek te luisteren. Ik besloot dat ik er niet aan mee wilde doen en het nog een tijdje aan wilde zien. Toch wist ik niet meteen voor mezelf de juiste keuze te maken over wat ik nu zou gaan doen. De workshop ging tenslotte over verantwoordelijkheid, en over de grens ervan. Nou, mijn grens was meteen bereikt. Ik raakte ervan doordrongen dat als dit gezelschap op deze manier door zou gaan, er hoogstwaarschijnlijk niet meer duidelijkheid zou komen over de grens van de verantwoordelijkheid in organisaties. Eerder een bevestiging van al die dingen die we met z’n allen toch altijd al denken over grote organisaties, nl. dat niemand verantwoordelijk is en er toch een ‘schuldige’ aangewezen dient te worden als het fout gaat. Lekker makkelijk en overzichtelijk is dat, nietwaar, als je er zelf toch geen deel van uitmaakt?
Ik besloot verantwoordelijkheid voor mijn eigen aandeel in het geheel te nemen en te zeggen dat het voor mij lastig was om deel te nemen aan deze bijeenkomst als we elkaar constant in de rede vielen en niet luisterden. Ik zei dat ik er doodmoe van werd en liever plezier en rust wilde ervaren bij deze workshop. Ik vertelde dat ik bovendien nieuwsgierig was naar hoe iedere deelnemer voor zichzelf omging met verantwoordelijkheid en stelde voor dat met elkaar te gaan delen in een dialoog in plaats van in een discussie. Toen ontstond er chaos en tumult over dit voorstel. Een aantal zei dat er toch niks mis was met een goeie discussie. Een paar mensen begonnen daarover weer te discussiëren en binnen een paar minuten leek mijn voorstel van tafel verdwenen. We zaten volop in een nieuwe discussie waarvan mij volstrekt niet meer helder was waar die nou over ging. Dus ik deed nog een poging door uit te leggen dat er vanzelf discussie ontstaat als de thema’s een ver-van-mijn-bed-show zijn, zoals in het BP-voorbeeld. De discussie was namelijk al op het niveau beland dat ik als automobilist – door te tanken – toch ook medeschuldig zou zijn aan deze recente olieramp.
Ik persoonlijk geloof niet dat er aan het verantwoordelijkheidsbesef van mensen iets verandert door dit soort dingen te gaan roepen tegen elkaar. In mijn ogen een heilloze weg. Dus ik legde de principes van de dialoog uit en stelde voor dit te gaan doen aan de hand van de vraag ‘Wat betekent verantwoordelijkheid voor jou?’ Zo zijn er principes als gelijkheid, openheid, acceptatie, nieuwsgierigheid. Wie het woord heeft, daar luisteren we naar en we stellen af en toe een verdiepende vraag en we spreken vanuit onze eigen beleving. Opnieuw laaide er in de groep even een discussie op over deze principes en of we dit wel gingen doen. En ja uiteindelijk, gingen we het doen. Ineens was er rust en aandacht voor de eerste spreker. Na een tijdje vroeg ik aan iedereen hoe ze vonden dat het nu ging. Bij die vraag stond één iemand onmiddellijk op om weg te gaan. Hij zei dat juiste deze vorm hem irriteerde. Dit werkte voor hem niet. Hij wilde discussiëren. En weg was ie om aan de overkant van het veld gitaar te gaan spelen. En opnieuw ontstond er in de groep discussie of we nu met deze dialoog wel door moesten gaan. Dit was voor mij het moment om te besluiten afscheid te nemen, iedereen te bedanken voor zijn bijdrage en ik ben lekker koffie gaan drinken, waarbij ik me heb zitten afvragen wat hier nou gebeurd was.
We zijn in onze cultuur natuurlijk niet echt opgevoed met dialoog. Ik ook niet. Ik heb wel in de loop der jaren de prachtige kanten ervan ontdekt. Zo vind ik het uitstellen van het oordeel een van de mooiste principes uit de dialoog. Daar waar de discussie juist gefundeerd is op het vormen van oordelen en aannames. Door niet te oordelen is er ruimte om de ander te zien en horen, jezelf te aanvaarden en gezamenlijk tot nieuwe inzichten te komen. Bovendien ontstaat er bij dialoog veelal een sterk gevoel van verbondenheid met elkaar waardoor juist thema’s als verantwoordelijkheid gemakkelijker gedeeld worden. Dialoog vraagt wel om een andere manier van denken, oefenen en geduld, want we zijn het niet gewend. Er zijn veel belangrijke thema’s waar wij als samenleving en in organisaties de komende jaren mee te maken zullen krijgen waarbij juist dialoog zorgt voor toenadering en het streven naar gezamenlijke oplossingen. Ik nodig iedereen uit in het dagelijks leven er mee te oefenen. Om het je gemakkelijk te maken kun je hier een korte handleiding met 10 principes dowloaden. Ik ben benieuwd wat je ervaringen zijn en zou het leuk vinden als je ze hier deelt.
Hi Piet,
Prachtig voorbeeld van wat “discussie” te weeg kan brengen. Zoals je beschrijft wat er gebeurde, kan ik me voorstellen dat ik zoveel geduld wellicht niet had kunnen opbrengen. Petje af voor je geduld én je pogingen tot ombuiging.
Mijn ervaring met discussies (waarbij inderdaad vaak door elkaar gepraat wordt en ik me afvraag wie nog naar wat luistert) is, dat ik snel afhaak en niet meer weet naar wie ik het beste zou kunnen luisteren, als dat nog mogelijk is. Tenzij ik de voorzitter ben, dan grijp ik behoorlijk snel in 🙂
Naar mijn beleving ontstaat bij “discussie” eerder verwijdering tussen de deelnemers, waar “dialoog” juist meer toenadering tot gevolg heeft.
Hartelijke en collegiale groet,
Stef
Piet, je verhaal raakt me. Ik sla vaak op slot of op tilt als er discussie ontstaat. Het stroomt niet, de polarisatie maakt dat ik me niet meer met het onderwerp kan identificeren of er juist te diep in wegzink. Onder andere op de Dag van de Dialoog http://www.nederlandindialoog.nl/nederlandindialoog/ heb ik ervaren hoe uitnodigend en ernergie gevend deze gespreksvorm kan zijn. Het blijft dicht bij jezelf en bij je hart, en mensen iets horen en zien vertellen dat uit hun hart komt is altijd boeiend. Ik vind het verbazingwekkend dat er iemand wegliep die liever discussieerde. Maar ik ken geloof ik wel mensen die liever discussie hebben, het lijkt wel een schild tussen hen en anderen soms.
Wat een mooi voorbeeld van je verantwoordelijkheid nemen. Eerst in de workshop, en nu met deze blog.
Fijne uitnodiging om te oefenen met niet-oordelen, je oordeel uitstellen en de ander echt te zien en horen. Bedankt voor de handreikingen.
Ik vind het vooral opvallend dat mensen zo gewend zijn om in discussie te gaan, dat ze dat in eerste (en zelfs tweede) instantie liever willen dan in dialoog met elkaar gaan. Terwijl je in een dialoog allemaal aan het woord komt en gehoord wordt, terwijl het tijdens een discussie maar de vraag is wie het hardste schreeuwt en wie je hoort.
Mooi om te lezen zeg! Gaaf hoe je zonder te oordelen over de deelnemers je eigen grenzen aangeeft.
De wil/behoefte om te discussiëren kan ik voor mezelf herleiden naar wat Eckhart Tolle schrijft over het ego. Datgene in je wat wil winnen van een ander, beter wil zijn. Wanneer je daarna luistert en je niet bewust bent van wat dat bijvoorbeeld met jezelf doet, is het logisch dat je wilt discussiëren. Maar jij bracht bewustzijn, rust en ruimte. Iets waar in ieder geval 1 ego zich niet in kon vinden. Bedankt voor je blog!
Hai Piet,
“Delen in verbondenheid voedt de eenheid die we allen samen zijn.” Die verbondenheid was ver te zoeken terwijl jij van de andere kant de groep benaderde. Het duurde even voordat je de neuzen die andere kant op had staan maar het lukte je enigszins. Doordat je in staat blijkt te zijn te verbinden. Weet je, je bent een mens met charisma. Dank je voor deze woorden die in concreetheid vertellen hoe te delen in verbondenheid om de eenheid te voeden.
hartegroet Francien.
Heerlijk verhaal! Mooi om te lezen hoe je de discussie van een ‘ver van mn bed’ verhaal en wijzende vingers naar eigen verantwoordelijkheid en dichtbij jezelf geprobeerd hebt te brengen. We zijn hier nogal geconditioneerd om te discussieren vanuit de overtuiging; ‘ik vind dus ik ben’.
Ik laat me ook nog wel verleiden in discussie te gaan, mijn vuur gaat dan met me op de loop. Het credo van mn opa ‘leven & laten leven’ zoemend in mn achterhoofd betrapt me, ik haal diep adem & het lukt weer om oprecht te luisteren zonder er direct wat van te vinden.
Neutraal & zonder oordeel in gesprek geeft iedereen een kans, ook de ‘stille Willies’.
We kunnen wel met minder polarisering en meer verbinding.
Een discussie wordt gevoedt vanuit het denken dus vanuit de ratio.
Een dialoog wordt gevoedt vanuit het innerlijke weten dus vanuit het hart of nog dieper, vanuit je kern. De innerlijke aanwezigheid.
Vanuit dit gegeven is het de manier waarop mensen hun energiestroom benutten. Energie stroomt vanuit de kosmos door ons lichaam naar de aarde. Dit is de manifestatie. Vanuit de aarde wordt deze energiestroom gezuiverd en stroomt via ons lichaam terug naar de kosmos. Dat is de energiestroom van de vrijheid.
De manifestatie dwingt mensen te refereren aan hun eigen aanwezigheid en neemt de ratio als centraal punt.De woorden geven de persoon een manifest waarop oa het ego gevoed kan worden. Dit brengt discussie voort.
De vrijheid neemt je hart, of nog dieper, je kern als centrale poort .Dit stelt mensen in staat zich te verbinden met de wereld om hen heen waaruuit een dialoog tevoorschijn komt.
Het is de trillingsfrequentie die bepaald hoe deze energiestromen zich met elkaar laten verbinden. De manifestatie kan niet verbinden en staat op zichzelf, wat de discussie voedt. De vrijheid zoekt de kosmische verbondenheid waarin we allen samen een eenheid vormen en waardoor er zonder oordeel geluisterd kan worden.
Het is de kracht in jezelf die zonder oordeel alles kan laten zijn voor wat het is.
groet Francien.
Piet,
Je haalt me de woorden uit de mond. Ik heb ooit een cursus debatteren gevolgd. Doel daarvan is: een discussie winnen. Nou ja zeg…. strijd met woorden! Niet mijn stijl. Er is zoveel meer in ieder mens dat de moeite waard is! Laten we beginnen met goed te luisteren naar de ander.
Top!
Groet, Lex