Dit weekend werden de Gouden Kalveren uitgereikt bij het Nederlands Filmfestival. Het zijn van die feestjes die ieder jaar weer terugkeren. Meestal gebeurt er niet zoveel schokkends. Soms komt er een voorzichtig stout statement van de festivaldirecteur tegen het nieuwe cultuurbeleid van onze regering. Natuurlijk is de staatssecretaris in de zaal. Het publiek joelt instemmend en dat was het dan wel weer. En dan gaan we over tot de uitreiking van de Gouden Kalveren. En geloof me, als je als filmmaker of als acteur of actrice in de zaal zit en je bent genomineerd in een bepaalde categorie, dan wil je – op een enkeling na – die prijs echt wel hebben. Wat we ook van onze nationale filmindustrie vinden, het Gouden Kalf is en blijft de hoogste onderscheiding op filmgebied in ons land. Ik heb zelf ook een aantal keren met een documentaire meegedaan aan de competitie van dit festival. Stiekem hoopte ik dan toch op een nominatie. En dan mijmerde ik over wat ik zou gaan zeggen bij m’n dankrede. Talloze keren had ik die speech in mijn hoofd al uitgesproken. Duizenden doden zou ik gestorven zijn als ik werkelijk had gewonnen en m’n speech had uitgesproken. Jullie raden het al, helaas mocht het er nooit van komen.

Tegenstrijdig in mezelf is dat ik zo’n uitreiking vandaag de dag meestal heel saai en voorspelbaar vind en aan de andere kant toch altijd even wil kijken wie er in de prijzen gevallen zijn en wat ze dan zeggen. Alles is vastgelegd bij zo’n live uitzending op tv, tot op de minuut gedicteerd. Weinig speelruimte, want vaste spreektijden voor de winnaars, waardoor ze meestal niet verder komen dan het bedanken van hun crew, de collega’s, familie, de geldschieters.

Dit jaar ging het anders. Ik zat ’s avonds laat in m’n auto op weg naar huis, luisterend naar Radio 1, die aandacht besteedden aan de uitreiking van de kalveren eerder die avond. Ze lieten de dankrede horen van Nasrdin Dchar bij de ontvangst van zijn Gouden Kalf voor de beste acteur, dankzij zijn rol in de film Rabat. Bij het horen van zijn eerste woorden, werd ik onmiddellijk overmand door emoties. Ik hield het niet droog. Zoveel blijdschap, zoveel trots, zoveel oprechtheid. Hij had het over Dromen, over Angsten overwinnen en over de Liefde en de Passie. Over hoe ons land werd geïnjecteerd met angst, met angst voor buitenlanders. Hij betoverde de zaal en mij met zijn vurige optreden. Hij sprak uit zijn hart rechtsreeks tot de zaal en door zijn manier van spreken tot het hele land. Eindelijk iemand die niet meedoet aan deze poppenkast, dacht ik. En ik leek het niet alleen te denken. Het publiek jubelde, hij kon ze bijna niet stil krijgen voor de rest van zijn boodschap. Nasrdin Dchar is niet alleen een prijswinnaar, hij is een boodschapper met een hele simpele maar krachtige boodschap: we zijn allemaal mensen, laten we stoppen met elkaar in hokjes te zetten en bang te zijn. Laten we stoppen elkaar angst aan te praten, zoals Wilders en Verhagen doen. Laten we gaan voor onze dromen, het overwinnen van onze angsten en voor de liefde en de passie.

Diezelfde avond keek ik het fragment terug op televisie. Wat mij het meest raakte van de hele speech waren de betraande ogen van Nasrdin’s vader en de glimlach van zijn moeder, trots als ze waren dat hun zoon dit had bereikt, dat hun zoon deze boodschap verkondigde. En met hen ben ik trots op hem, dat hij de guts heeft om te doen zoals hij deed, te spreken zoals hij sprak, te stralen, zoals hij straalde. Daarmee is hij een voorbeeld voor ons allen. Het lijkt alsof hij definitief een duw heeft gegeven aan een niet meer te stuiten collectief verlangen. Een verlangen naar eenheid, naar verbinding, naar een samenleving die niet is doordrenkt van angst en negativiteit, gevoed door politici en media. En laat dat nou net een Nederlander zijn met Marokkaans bloed, een trotse moslim die ons deze les geeft, zonder oordeel. Een geweldige acteur met een Gouden Speech die ons laat zien dat het anders kan, die symbolisch een beklemmend patroon doorbreekt. Alleen daarvoor al heeft hij een prijs verdiend.
Voor wie het nog niet gezien heeft of zeker nog een keer wil kijken. Geniet van Nasrdin’s Gouden Acceptance Speech.